Στυλιανός Λένας (1932-1957) "Ένας Γίγαντας"

«Θα ήτο κρίμα να χαθούν δύο χειροβομβίδες…». 

Ο "Γίγαντας" Στυλιανός Λένας εκτός από καλός σιδηρουργός, αποδείκτηκε τελικά και άριστος κατασκευαστής χειροβομβίδων, και γι’ αυτόν το λόγο οι Άγγλοι τον αποκαλούσαν ο «Κρουπ της ΕΟΚΑ». Τον διέκρινε η μεγάλη του δεξιοτεχνία για κατασκευή και τελειοποίηση χειροβομβίδων τύπου ΜΚ2. Χαρακτηριστικό περιστατικό, όπου φαίνεται το πάθος και η επιμονή για αγώνα, ήταν όταν στην προσπάθειά του να θέσει το πυρακτωμένο υγρό σε καλούπια, κάποια σταγόνα ξέφυγε και κάθισε στο κεφάλι του. Φριχτοί οι πόνοι, αλλά ολοκλήρωσε την προσπάθειά του λέγοντας: «Θα ήτο κρίμα να χαθούν δύο χειροβομβίδες…».

Ο θρυλικός Στυλιανός Λένας γεννήθηκε στο χωριό Χανδριά της Λεμεσού, στις 20 Ιουλίου του 1931. Φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού του και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στη Λευκωσία όπου εργάσθηκε ως σιδηρουργός. Λόγω της βαθιάς του χριστιανικής πίστης και της μεγάλης του επιθυμίας για την ποθούμενη Ένωση της Κύπρου με τη Μητέρα Ελλάδα, γίνεται στέλεχος της ΟΧΕΝ, και δίνει πρόθυμα τον όρκο της ΕΟΚΑ ενώπιον Θεού και ανθρώπων.
1η Απριλίου 1955: Ο Λένας, ως ένας από τους πέντε πρώτους ομαδάρχες Λευκωσίας, ανατινάσσει τον αγγλικό στρατιωτικό ραδιοσταθμό Γούσλεϊ Μπάρακς, ενώ στις 19 Ιουνίου συμμετέχει σε απόπειρα εναντίον του Άγγλου κυβερνήτη Άρμιτεϊζ, στην οποία παίρνει μέρος και ο ήρωας Μάρκος Δράκος. Τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου αναλαμβάνει την εκπαίδευση των εφεδρικών ομάδων δολιοφθορέων του τομέα Αμμοχώστου, ενώ αργότερα καταφεύγει στο Μαύρο Βουνό του Πενταδάκτυλου και στην επιδρομή του Aστυνομικού Σταθμού Λευκονοίκου με επικεφαλής τον Γρηγόρη Αυξεντίου. Το Νοέμβριο του 1955, με την ανάθεση του τομέα Πιτσιλιάς στον Αυξεντίου, τον ακολουθεί και ο Λένας, αναλαμβάνοντας ως ένας από τους υποτομεάρχες του, στην περιοχή της νότιας Πιτσιλιάς. Αύγουστος του 1956 και ο Λένας, επικεφαλής της ομάδας του τμήματος από τον Άγιο Θεόδωρο μέχρι και τον Άγιο Μάμα, ξεχωρίζει για τις συχνές και επιτυχείς επιθέσεις του εναντίον των Άγγλων, οι οποίοι κινούνταν στην περιοχή του παίρνοντας πάντοτε Έλληνες ομήρους ως ανθρώπινες ασπίδες. 29 Δεκεμβρίου του 1956 πέφτει μαχόμενος ο Μιχαήλ Γιωργάλλας, ενώ τραυματίζεται ο τομεάρχης Γρηγόρης Αυξεντίου. Οι Άγγλοι, μετά από στρατιωτικές επιχειρήσεις, με σκοπό την αποδιοργάνωση της Οργάνωσης, ανακαλύπτουν το εργαστήριο κατασκευής χειροβομβίδων του Λένα και κρησφύγετα διαμονής και απόκρυψης ανταρτών. Αυτό είχε ως επακόλουθο να αναστείλει τη δράση της η Οργάνωση και οι αντάρτες να αποσυρθούν σε ορεινά κρησφύγετα και καταφύγια, εντός και εκτός τομέα.
Γενάρης του 1957: Ο Λένας και η επταμελή ομάδα των ανταρτών του κρύβονται σε κρησφύγετο στο χωριό Πελένδρι και στη συνέχεια σε ένα καταφύγιο κοντά στην περιοχή της Γεράσας. Μετά από προδοσία, ο αγγλικός στρατός ψάχνει σε όλη την περιοχή της Πιτσιλιάς για να τους εντοπίσει. Ο Λένας καταστρέφει υλικό της ΕΟΚΑ από φόβο μήπως το βρουν οι Άγγλοι. Αφού τακτοποιήθηκαν πρόχειρα οι αντάρτες του σε παλιές μάντρες, γύρισε πίσω με τον Παναγιώτη Αριστείδου για κατασκευή νέου κρυψώνα σε λαγούμι νερού, μεταξύ των χωριών Ποταμίτισσας – Πελενδρίου, για να επαναφέρει τους αντάρτες του πίσω στον τομέα τους, σε μέρος που δεν θα το γνώριζαν οι προδότες και θα ήταν όλοι ασφαλείς.

Η μάχη: 17 Φεβρουαρίου 1957: Η ομάδα του Λένα πέφτει σε ενέδρα των Άγγλων με αποτέλεσμα ο Δημητράκης Χριστοδούλου να πέσει μαχόμενος και στη συνέχεια να χάσει τη μάχη και ο Σωτήρης Τσαγκάρης που προσπάθησε να συνοδεύσει μακριά από τις αγγλικές επιχειρήσεις τον καταζητούμενο αντάρτη Παναγιώτη Αριστείδου, ο οποίος, πέφτοντας κατά γης, εκκένωσε το όπλο του εναντίον των στρατιωτών και κατόρθωσε να απομακρυνθεί βαριά τραυματισμένος. Ο Λένας συλλαμβάνεται βαριά τραυματισμένος στην προσπάθειά του να απομακρύνει τον κλοιό των Άγγλων και μεταφέρεται στο αγγλικό νοσοκομείο. Οι Άγγλοι πίστεψαν πως θα μπορούσε να ήταν πηγή πληροφοριών, ο «γίγαντας» Λένας, γι’ αυτό και τον διατηρούσαν στη ζωή. Τα βασανιστήρια φριχτά, ο Στυλιανός δεν υποκύπτει σε κανέναν. Το μόνο του παράπονο ήταν που δεν σκοτώθηκε στη μάχη. Στους δικούς του είπε: «Αφού με πιάσανε ζωντανό, γιατί δεν φέρατε μαζί σας λίγο δηλητήριο για να μου δώσετε;».
39 μέρες πίεσης πέρασαν, 39 μέρες φρικτών βασανιστηρίων… Οι Άγγλοι κατάλαβαν πως μάταια τον κρατούν στη ζωή, δεν πρόκειται να τους αποκαλύψει το παραμικρό

28 Μαρτίου 1957: Ο «Κρουπ» της ΕΟΚΑ, ο άφθαστος κατασκευαστής χειροβομβίδων, ο περήφανος Έλληνας Στυλιανός Λένας περνά στην αθανασία και αφήνει σε όλους εμάς, 54 χρόνια μετά, μαθήματα ζωής, αγώνα και πίστης για την πατρίδα. 

ΤΗΣ ΚΑΡΟΛ ΓΡΙΒΑ στη ''Σημερινή''

egersis

Τραγούδι για τον Στυλιανό Λένα
https://www.youtube.com/watch?v=MgkVqPy_jOc

Εμπρός Εμπρός η ΕΟΚΑ κράζει
https://www.youtube.com/watch?v=61TIla6-gzk 
Στίχοι-Μουσική: Χριστόδουλος Παπαχρυσοστόμου
Χορωδία της ΕΟΚΑ

Των Αθάνατω το κρασί

https://www.youtube.com/watch?v=CXTOd3zdwvc&spfreload=10

Στίχοι: Ευαγόρας Παλληκαρίδης

Μελοποίηση: Δημήτρης Λάγιος

Εκτέλεση: Γιώργος Νταλάρας  - Αφιερωμα στην Κυπρο στο Ηρωδειο, 1994 "20 Χρονια μετα"

ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΛΕΝΑΣ
https://www.youtube.com/watch?v=-MlOxMGEmsI

Παντελής Θαλασσινός

Οπαδός της ΑΕΚ

Γεννήθηκε στον Πειραιά από γονείς νησιώτες. Ο πατέρας ήταν απ’ τη Χίο και η μητέρα του, από την Σέριφο. Έζησε έως τα 9 του, στη Χίο όπου μαζί με τον αδελφό του το Γιάννη, έκανε τα πρώτα του βήματα μαθαίνοντας κιθάρα, απ τους μουσικούς του Ναυτικού Ομίλου Χίου, όπου και εργαζόταν ο πατέρας του. Στον Πειραιά, και μετα το Γυμνάσιο, (σημερινό λύκειο), εκτός απ τις διάφορες δουλειές που εργάστηκε, άρχισε να δουλεύει και σαν κιθαρωδός, σε ταβέρνες, και μικρες μπουάτ του Πειραιά. Το 1987 μπαίνει στη δισκογραφία, με τον Γιάννη Νικολάου, με το ντουέτο ΛΑΘΡΕΠΙΒΑΤΕΣ, με τα τραγούδια, “Απόψε λέω να μην κοιμηθούμε”. “Δεν φταίω εγώ που μεγαλώνω”, κ.α. κάνοντας μαζί 4 συνολικά δουλειές, για να χωρίσουν οι δρόμοι τους το 1991. Στο ενεργητικό του, έχει άλλα τόσα CDs σαν συνθέτης, (που έκανε μουσικές για άλλους τραγουδιστές), αλλά και καμιά πενηνταριά ακόμη που συμμετέχει σαν τραγουδιστής σε δουλειές άλλων. Διαχρονικές του επιτυχίες το "Ανάθεμα σε", "Τα σμυρναίικα τραγούδια", "Τυφλές Ελπίδες", "Εισιτήριο στην τσέπη σου" και "Του παραδείσου λεμονιά". Τελευταίες του δουλειές μέσα στο 2013, τα "10 Τραγούδια της Ελπίδας" και  "Ανοιχτή Ακρόαση". Αγαπημένα του άλμπουμς, το "Καλαντάρι" και τα "Αστρανάμματα". Εμένα πάλι μου αρέσει περισσότερο ο δίσκος "Από άλλα περιβόλια"

Γλωσσολαλιά
https://www.youtube.com/watch?v=kXeh6jHelb4
Στίχοι: Σοφία Αθανασιάδου
Μουσική: Παντελής Θαλασσινός

"Τα κρύσταλλα που μαζώχθηκαν και φτιάξαν τον Κρυστάλλη, ο Διονύσιος Σολωμός ο Μουσηγέτης, ο Ανδρέας ο πρωτόκλητος και πρωτοψάλτης Κάλβος, ο Περικλής Γιαννόπουλος που ελληνικά τα ήθελε όλα κ’ έκρυβε μέσα του, βαθιά, μια φλογερή ψυχή Σαβοναρόλα, ο μέγας ταγός ο Δελφικός, ο Αρχάγγελος Σικελιανός που έπλασε το Πάσχα των Ελλήνων και ανάστησε (Πάσχα και αυτό) τον Πάνα, ο  εκ του Ευξείνου ποιητής ο Βάρναλης ο Κώστας , αι βάτοι αι φλεγόμεναι, ο Νίκος Εγγονόπουλος και ο Νικήτας Ράντος, ο Οδυσσεύς Ελύτης, που την ψυχή του βάφτισε στα ιωνικά νερά του Ελληνικού Αρχιπελάγους, ο εκ Λευκάδος ποιητής, αυγερινός και αποσπερίτης, ο Νάνος Βαλαωρίτης, αυτοί και λίγοι άλλοι, αυτοί που πήραν τα βουνά, να μην τους φάη ο κάμπος, δοξολογούν τον οίστρο σου και το πυκνό σου σπέρμα, γιε του Πανός και μιας ζαρκάδας Αφροδίτης." Αίγαγρος, Ανδρέας Εμπειρίκος

Του παραδείσου Λεμονιά
https://www.youtube.com/watch?v=yPBIh0JJIiY&spfreload=10
Στίχοι: Ηλίας Κατσούλης
Μουσική: Παντελής Θαλασσινός
Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Ανδρουλάκης

Η δημοτική παραδοσιακή μουσική και οι παραδοσιακοί χοροί

Η ελληνική παραδοσιακή μουσική περιέχει όλα τα τραγούδια, τους σκοπούς και ρυθμούς των περιοχών της Ελλάδος. Τα ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια χαρακτηρίζονται από την περιοχή στην οποία παίζονται αλλά και ταξινομούνται με βάση το περιεχόμενό τους, την περίσταση στην οποία παίζονται καθώς και το μέτρο τους. Μία μεγάλη κατηγορία τραγουδιών που συμπεριλαμβάνεται στην ελληνική παραδοσιακή μουσική είναι τα δημοτικά τραγούδια. Τα δημοτικά τραγούδια παίζονται συνήθως σε γάμους αλλά και σε πανηγύρια και χωρίζονται σε Ακριτικά, Κλέφτικα, Ιστορικά, Παραλογές, Γαμήλια κ.τ.λ.. Η ελληνική δημοτική μουσική αναπτύχθηκε παράλληλα με την βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική και διαδόθηκε κυρίως προφορικά. Είναι και αυτή μονοφωνική και τροπική στη δομή της. Δεν ήταν άγνωστο επίσης το φαινόμενο κατά το οποίο τα λόγια γνωστών εκκλησιαστικών μελών αντικαθίσταντο ακόμα και με σατιρικούς στίχους και τραγουδιούνταν σε γιορτές και πανηγύρια, πράγμα που είναι αποδεδειγμένο ότι συνέβαινε κατά καιρούς και με την δυτική εκκλησιαστική μουσική του Μεσαίωνα. Ωστόσο, στην ελληνική παραδοσιακή μουσική ενυπάρχουν και διάφορα όργανα όπως τα αερόφωνα (φλογέρες, γκάιντα, κλαρίνο), τα χορδόφωνα (λύρα, βιολί, λάουτο), τα κρουστά (νταούλια, τουμπερλεκι, ντέφι). Οι περισσότεροι μελετητές διαιρούν την ελληνική παραδοσιακή (δημοτική) μουσική σε δύο ομάδες

      1) Την στεριανή (Ήπειρος, Θεσσαλία, Μοριάς, Ρούμελη, Μακεδονία, όπου χορεύουν καλαματιανό, τσάμικο, κλέφτικο, συρτό, καρσιλαμά κ.α)
      2) Την νησιώτικη (νησιά και Μικρασιατικά παράλια, Θράκη καθώς όπου χορεύουν σούστα, μπάλο, πεντοζάλι, λέρικο, μαλεβιζιώτη κ.α)

Οι διαφορές των δύο ομάδων συνίστανται κυρίως

1. Στους ρυθμούς. Οι νησιώτικοι χοροί είναι συνήθως δίσημοι, ενώ στην ηπειρωτική Ελλάδα, οι πεντάσημοι και επτάσημοι χοροί είναι πολύ συχνοί (π.χ. Καλαματιανός σε 7/8).
2. Τρόποι. Στη στεριά χρησιμοποιούνται κυρίως ανημιτονικές κλίμακες (κλίμακες που δεν έχουν ημιτόνια κατά την διαδοχή των φθόγγων τους), σε αντίθεση με τα νησιά.
3. Ομοιοκαταληξία και αυτοσχεδιασμοί είναι συχνοί στα νησιά, ενώ στην στεριά παρατηρούνται πολύ σπάνια (π.χ. μανιάτικα μοιρολόγια)
4. Συνδυασμοί οργάνων. Στην στεριά, ο χαρακτηριστικός συνδυασμός οργάνων ήταν αρχικά η "ζυγιά" νταούλι και ζουρνάς (αργότερα κλαρίνο), ενώ στα νησιά τουμπί και λύρα (αργότερα λαούτο και βιολί). Στα νεώτερα χρόνια οι καθιερωμένοι αυτοί συνδυασμοί αμβλύνθηκαν.

Ελα βρε Χαραλάμπη
https://www.youtube.com/watch?v=3LJGV1SvXgI
Παραδοσιακά - Δημοτικά

"Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, το τραγούδι και ο χορός, αποτέλεσε ένα ισχυρό όπλο ενάντια στην αλλοτρίωση και την απώλεια της Εθνικής συνείδησης. Αλλωστε την περίοδο αυτή γεννιούνται και νέα είδη χορών που περιγράφουν ηρωικά κατορθώματα και μεγάλες στιγμές της Ελλάδας, πράγμα που ενίσχυε ακόμη περισσότερο την ηθική αντίσταση των υπόδουλων λ.χ οι κλέφτικοι χοροί, ήταν στενά συνδεδεμένοι με την στρατιωτική προετοιμασία και την ψυχαγωγία των άτακτων στρατιωτικών σωμάτων των κλεφταρματολών." http://paroutsas.jmc.gr/dances/index.ht

Μες του αιγαίου τα νερά- Σύλλογος Αναφαίων

http://www.youtube.com/watch?v=l8tAtMcqS04

Παραδοσιακά - Νησιώτικα 
Περιοχή: Δωδεκάνησα - Λέρος

"Mετά την απελευθέρωση και την δημιουργία του πρώτου ελληνικού κράτους, παρατηρείται μια γνήσια παραδοσιακή έκφραση στους χορούς και την μουσική που επηρεάστηκαν είτε από την ιστορία των περιοχών απ’ όπου προέρχονται είτε από την ομορφιά του ελληνικού τοπίου. Η γραφικότητα και η ποικιλία των χορών αυτών, η πλειονότητα των οποίων χαρακτηρίζεται από το ερωτικό κυρίως στοιχείο, συνδυαζόμενη με την γραφικότητα  των τοπικών φορεσιών, αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα του Ελληνικού πολιτισμού και των διάφορων ομάδων που συνιστούν την Ελληνική ταυτότητα. Αποτελεί την γνήσια συνέχεια των λαϊκών χορών της αρχαιότητας, όπως καταφαίνεται σε πολλούς απ’ αυτούς, από το ρυθμό τους και τις κινήσεις τους. http://paroutsas.jmc.gr/dances/index.ht

Ο ΜΕΓΑΣ ΟΡΚΟΣ ΤΩΝ ΦΙΛΙΚΩΝ

Tο National Geographic παρουσιάζει σε ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ, όλα εκείνα τα συγκλονιστικά γεγονότα και τις ιστορικές εξελίξεις που οδήγησαν στην Επανάσταση του 1821 και στη δημιουργία του Ελληνικού Κράτους
 

Ο όρκος των Φιλικών

Ορκίζομαι ενώπιον του αληθινού θεού οικειοθελώς, ότι θέλω είμαι επί ζωής μου πιστός εις την Εταιρείαν κατά πάντα. Να μη φανερώσω το παραμικρόν από τα σημεία και λόγους της, μήτε να σταθώ κατ'ουδένα λόγον η αφορμή του να καταλάβωσιν άλλοι ποτέ, ότι γνωρίζω τι περί τούτων, μήτε εις συγγενείς μου, μήτε εις πνευματικόν ή φίλον μου.

Ορκίζομαι, ότι εις το εξής δεν θέλω έμβει εις καμίαν άλλην εταιρείαν, οποία και αν είναι, μήτε εις κανένα δεσμόν υποχρεωτικόν. Και μάλιστα, οποιονδήποτε δεσμόν αν είχα, και τον πλέον αδιάφορον ως προς την Εταιρείαν, θέλω τον νομίζει ως ουδέν.

Ορκίζομαι, ότι θέλω τρέφει εις την καρδίαν μου αδιάλλακτον μίσος εναντίον των τυράννων της πατρίδος μου, οπαδών και των ομοφρόνων με τούτους. Θέλω ενεργεί κατά πάντα τρόπον προς βλάβην και αυτόν τον παντελή όλεθρόν των, όταν η περίστασις το συγχωρήση.

Ορκίζομαι να μη μεταχειρισθώ ποτέ βίαν δια να συγγνωρισθώ με κανένα συνάδελφον, προσέχων εξ εναντίας με την μεγαλυτέραν επιμέλειαν να μη λανθασθώ κατά τούτο, γινόμενος αίτιος ακολούθου τινός συμβάντος.

Ορκίζομαι να συντρέχω, όπου εύρω τινά συνάδελφον, με όλην την δύναμιν και την κατάστασίν μου. Να προσφέρω εις αυτόν σέβας και υπακοήν, αν είναι μεγαλύτερος εις τον βαθμόν, και αν έτυχε πρότερον εχθρός μου, τόσον περισσότερον να τον αγαπώ και να τον συντρέχω καθ'όσον η έχθρα μου ήθελε είναι μεγαλυτέρα.

Ορκίζομαι, ότι, καθώς εγώ παρεδέχθην εις την Εταιρείαν, να δέχωμαι παρομοίως άλλον αδελφον, μεταχειριζόμενος πάντα τρόπον και όλην την κανονιζομένην άργητα, εωσού τον γνωρίσω Έλληνα αληθή, θερμόν υπερασπιστήν της πατρίδος, άνθρωπον ενάρετον και άξιον όχι μόνον να φυλάττη το μυστικόν, αλλά να κατηχήση και άλλον ορθού φρονήματος.

Ορκίζομαι να μην ωφελώμαι κατ'ουδένα τρόπον από τα χρήματα της Εταιρείας, θεωρών αυτά ως ιερόν πράγμα και ενέχυρον ανήκον εις όλον το έθνος μου. Να προφυλάττωμαι παρομοίως και εις τα λαμβανόμενα και στελλόμενα εσφραγιαμένα γράμματα.

Ορκίζομαι να μην ερωτώ ποτέ κανένα των Φιλικών με περιέργειαν, δια να μάθω οποίος τον εδέχθη εις την Εταιρείαν. Κατά τούτο δε μήτε εγώ να φανερώσω, ή να δώσω αφορμήν εις τούτον να καταλάβη, ποίος με παρεδέχθη. Να υποκρίνωμαι μάλιστα άγνοιαν, αν γνωρίζω το σημείον εις το εφοδιαστικόν τινος

Ορκίζομαι να προσέχω πάντοτε εις την διαγωγήν μου, να είμαι ενάρετος. Να ευλαβώμαι την θρησκείαν μου, χωρίς να καταφρονώ τας ξένας. Να δίδω πάντοτε το καλόν παράδειγμα. Να συμβουλεύω και να συντρέχω τον ασθενή, τον δυστυχή και τον αδύνατον. Να σέβωμαι την διοίκησιν, τα έθιμα, τα κριτήρια και τους διοικητάς του τόπου, εις τον οποίον διατρίβω.

ΤΕΛΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ΕΙΣ ΣΕ, Ω ΙΕΡΑ ΠΛΗΝ ΤΡΙΣΑΘΛΙΑ ΠΑΤΡΙΣ, ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ εις τους πολυχρονίους βασάνους Σου, ορκίζομαι εις τα πικρά δάκρυα, τα οποία τόσους αιώνας έχυσαν και χύνουν τα ταλαίπωρα τέκνα Σου, εις τα ίδια μου δάκρυα, χυνόμενα κατά ταύτην την στιγμήν, και εις την μέλλουσαν ελευθερίαν των ομογενών μου, ότι αφιερώνομαι όλως εις Σε. Εις το εξής Συ θέλεις είσαι η αιτία και ο σκοπός των διαλογισμών μου. Το όνομά Σου ο οδηγός των πράξεών μου και η ευτυχία Σου η ανταμοιβή των κόπων μου. Η θεία δικαιοσύνη ας εξαντλήση επάνω εις τη κεφαλήν μου όλους τους κεραυνούς της, το όνομά μου να είναι εις αποστροφήν, και το υποκείμενόν μου το αντικείμενον της κατάρας και του αναθέματος των Ομογενών μου, αν ίσως λησμονήσω εις μίαν στιγμήν τας δυστυχίας των και δεν εκπληρώσω το χρέος μου. Τέλος ο θάνατός μου ας είναι η άφευκτος τιμωρία του αμαρτήματός μου, δια να μη μολύνω την αγνότητα της Εταιρείας με την συμμετοχήν μου.

Σύνθημα: Ελευθερία ή Θάνατος

Σκοπός: Προετοιμασία της Επανάστασης

Ιδρυτικά Μέλη: Εμμανουήλ Ξάνθος, Νικόλαος Σκουφάς, Αθανάσιος Τσακάλωφ εν έτει 1814,  Οδυσσός

Αρχηγός ορίζεται ο Πρίγκηψ Αλέξανδρος Υψηλάντης

Να ΄τανε το 21
https://www.youtube.com/watch?v=FkXu7-2wPXs

Στίχοι: Σώτια Τσώτου
Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Εκτέλεση: Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Το τραγούδι "Να 'τανε το '21" έχει την δική του ιστορία. Ηχογραφήθηκε πρώτα με τον Γ.Νταλάρα το 1970 και στο ρεφρέν είχε τους στίχους: "Να πολεμάω τις μέρες στα κάστρα / και το σπαθί μου να βγάζει φωτιά / και να κρατάω τις νύχτες με τ' άστρα / μια τουρκοπούλα αγκαλιά". Στη συνέχεια ηχογραφήθηκε και με τον Γρ.Μπιθικώτση πάλι με το ίδιο ρεφρέν. Οι στίχοι όμως της Σ.Τσώτου θεωρήθηκαν προσβλητικοί και το Τουρκικό προξενείο στην Αθήνα διαμαρτυρήθηκε και έπειτα από διάβημα του αποσύρθηκαν οι δίσκοι 45 στροφών με το τραγούδι αυτό. Έτσι, το τραγούδι ξαναηχογραφήθηκε και από τους δύο, αυτή τη φορά όμως με τη λέξη "ομορφούλα" στο ρεφρέν (αντί "τουρκοπούλα") και κυκλοφόρησαν πάλι σε νέους δίσκους 45 στροφών. 

Ο Καραϊσκάκης -Κι όταν γυρίσω θα τους γαμήσω

http://www.youtube.com/watch?v=QboTSCApZx0
Απο την μουσική παράσταση του Νίκου Καλογερόπουλου "Περιμένοντας τους Βαρβάρους" με βιολιά και τουμπερλέκια και καραγκιόζη μαινόμενο...
Νικος Καλογερόπουλος & οι Άποροι Άρχοντες... στη λύρα και στο τραγούδι η Γεωργία Νταγάκη

Συνέντευξη του Γρηγόρης Μπιθικώτσης στον Θανάσης Λάλα

- Αφού είναι ωραία η ζωή, γιατί να τελειώνει;
«Είναι νόμος, τελειώνει. Εγώ διαβάζω πολύ, πιστεύω ότι λίγοι άνθρωποι διαβάζουν όσο διαβάζω εγώ. Τώρα διαβάζω το ένθετο που έχουν τα "Νέα" για την ιστορία του αιώνα. Και λέει τι τράβηξε το κάθε κράτος, πόσες φορές έγιναν πόλεμοι, πόσοι πέρασαν απ' την Ελλάδα... Εγώ θα σου πω κάτι που δεν το ξέρεις ούτε εσύ ούτε κανείς. Πώς πέθανε ο Καραϊσκάκης; Και γιατί λέμε - θα το γράψεις έτσι όπως θα σ' το πω - γιατί λέμε "στ' αρχίδια μου"; Ο Καραϊσκάκης ήταν στρατηγός στον Περαία και ο Κουντουριώτης ήταν ναύαρχος. Τους άλλαξε λοιπόν ο Καποδίστριας μ' ένα στρατηγό που δε θυμάμαι τώρα τ' όνομά του και στη θέση του Κουντουριώτη έβαλε έναν άλλο ναύαρχο. Ο της ξηράς στρατηγός τού είπε του Καραϊσκάκη ότι μες στον Αγιο Σπυρίδωνα στον Περαία είναι τρακόσιοι Aρβανίτες μουσουλμάνοι και θα πας εκεί έτσι κι αλλιώς κι αλλιώτικα. Ο Καραϊσκάκης τότε του είπε ότι "αυτό που μου λες το γράφω στ' αρχίδια μου". Ο άλλος τσαντίστηκε επειδή τσαντίστηκε ο Καραϊσκάκης. Σου λέει, στρατηγός είμαι κι εγώ, θα μου πεις πώς να πάω στον Αγιο Σπυρίδωνα στους Αρβανίτες που έχουν κλειστεί εκεί μέσα; Αφού Αρβανίτης ήταν κι ο Καραϊσκάκης. Οπότε ο στρατηγός ο άλλος έβαλε έναν Τούρκο και του 'ριξε μια σφαίρα στο αφτί και πέθανε ο Καραϊσκάκης. Το ξέρεις αυτό;». Kryezoti

ΜΑΥΡΗ ΜΑΓΙΟΝΕΖΑ

Τα μέλη του group:

Ανδρέα Ασημακόπουλος, (κιθάρα, φωνή)

Κώστας Μαντζουκίδη (μπάσο, φωνητικά –πρώην μέλος του συγκροτήματος New Rose)

Θωμάς Αρβανίτη (τύμπανα, φωνητικά) 

Η Μαύρη Μαγιονέζα πρωτοεμφανίζεται το 1996 όταν το συγκρότημα από τη Θεσσαλονίκη ονόματι "Νυχτοπούλι" αποφασίζει να αλλάξει το όνομά του. Το "Νυχτοπούλι" είχε δημιουργηθεί το 1994, από τον Ανδρέα Ασημακόπουλο και έκανε αρκετές συναυλίες με διάφορους μουσικούς να το πλαισιώνουν, σε πολλά μπαράκια της πόλης. Λίγο πριν να παγιωθεί η σύσταση του, το συγκρότημα ηχογραφεί  και ένα demo με τίτλο: "Σπουδή στο μωβ: ο λυρισμός του ατάλαντου λύκου." Τραγούδια από το συγκεκριμένο demo (εκεί σε πρωτόλεια μορφή) υπάρχουν μάλιστα στους δύο πρώτους δίσκους της Μαύρης Μαγιονέζας. Το 1996 η σύνθεση του συγκροτήματος καταλήγει στον Ανδρέα Ασημακόπουλο, τον Κώστα Μαντζουκίδη και τον Θωμά Αρβανίτη. Οι τρεις τους αλλάζουν το όνομα του συγκροτήματος και ηχογραφούν ένα demo που δύο χρόνια αργότερα θα ηχογραφηθεί ξανά για να γίνει ο πρώτος τους δίσκος.

Το συγκρότημα κινείται γύρω από ένα πυρήνα σκληρού ροκ με έντονες αναφορές όμως σε άλλα μουσικά ακούσματα όπως το funk, το blues, το punk, hip-hop, το drum ‘n’ bass, το breakbeat. Ο προσεγμένος εγκεφαλικός στίχος των τραγουδιών είναι ένα ακόμα στοιχείο που το χαρακτηρίζει.  Οι λούπες και οι πρωτότυποι ηλεκτρονικοί ήχοι είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι των συνθέσεων ενώ οι στίχοι συνεχίζουν να τσακίζουν κόκαλα, ακόμα και σε θέματα που ελάχιστοι τόλμησαν να αγγίξουν σε μια περίοδο που η χώρα «βράζει».

Σερίφη, το πιστόλι σου
www.youtube.com/watch?v=skVL6t7LHmI
Από το album  με γενικό τίτλο "Κατέβασέ Το" 2010

Το τραγούδι αυτό είναι για τον μικρό μαθητή Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο που το βράδυ της 6ης Δεκεμβρίου του 2008, περί την 9 μμ, στη συμβολή των οδών Τζαβέλλα και Μεσολογγίου, ο νεαρός  έπεσε νεκρός μετά από πυροβολισμό του ειδικού φρουρού της Ελληνικής Αστυνομίας Επαμεινώνδα Κορκονέα, ο οποίος συνοδευόταν από τον συνάδελφο του, Βασίλη Σαραλιώτη. Ο θάνατος ήταν ακαριαίος, καθώς σύμφωνα με την ιατροδικαστική εξέταση η σφαίρα διαπέρασε την καρδιά και καρφώθηκε στον 10ο θωρακικό σπόνδυλο.

ΜΩΡΑ ΣΤΗ ΦΩΤΙΑ

Μανιφέστο
Επειδή την αλήθεια την αγαπούν λίγοι. Επειδή αν περιμένεις να πει κάποιος άλλος την αλήθεια για σένα, κινδυνεύεις να είσαι θύμα παραπληροφόρησης, ή και συκοφαντιών. Επειδή και οι δημοσιογράφοι είναι άνθρωποι. Εδώ δίνονται διευκρινήσεις για σκόπιμες, ή μη σκόπιμες παρανοήσεις γύρω από το συγκρότημα ΜΩΡΑ ΣΤΗ ΦΩΤΙΑ.  

Στέλιο Σαλβαδόρ στο studio 2

https://www.youtube.com/watch?v=fVZSkFaPMmI

Η τωρινή σύνθεση του γκρούπ::

Στέλιος "Σαλβαδόρ" Παπαϊωάννου (Μπάσσο, Φωνή)

Γιάννης Σαββίδης (Κιθάρα)

Χρήστος Κοσμάς (Κιθάρα)

Φώτης Τσακυρίδης (Τύμπανα)

Βασίλης Ναλμπάντης (Τρομπέτα, πλήκτρα)

 

Μοιραίο Καραβάνι

http://www.youtube.com/watch?v=-a1QHuMC39w

Στίχοι-Μουσική: Στέλιος Παπαϊωάννου, Σαλβαδόρ

 

Το τελευταίο SOS

http://www.youtube.com/watch?v=UkhSoV5dXUQ

Στίχοι - Μουσική: Στέλιος Παπαϊωάννου, Σαλβαδόρ
Από το δίσκο "Smoking Rabit" 2011

Το 1984 τρείς φίλοι από τη Βέροια σχηματίζουν ένα συγκρότημα. Είναι οι Στέλιος "Σαλβαδόρ" Παπαϊωάννου, ο Γιώργος Παπαϊωάννου και ο "Μπάννυ" Δημήτρης Βασιλειάδης. Το συγκρότημα αρχικά βαφτήστηκε σε "Τεμπέλιδες της Εύφορης Κοιλάδας", γρήγορα όμως μετονομάστκε  σε "Λεγεώνα των Ξένων", τελικά  ξανα άλλαξε όνομα και πήρε το σημερινό του όνομα, από μια παράφραση ενός τραγουδιού του Μπράιαν Ίβο, το "Baby's on fire". Τα Μωρά στη Φωτιά είχαν όλη την ενέργεια των πανκ συγκροτημάτων του τέλους της δεκαετίας του '70 συνδυασμένη με μερικούς απόηχους από τα προοδευτικά ροκ συγκροτήματα του τέλους της δεκαετίας του '60 ή των αρχών της δεκαετίας του '70 και με καυτούς ελληνικούς στίχους  Οι στίχοι σε πολλά από τα τραγούδια τους χαρακτηρίστηκαν σκληροπυρηνικοί, με κοινωνικό και πολιτικό περιεχόμενο.

Πανούσης Ενατίον Όλων (1954-2018)

ΤΖΙΜΗΣ ΠΑΝΟΥΣΗΣ

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ

Ημερομηνία Γέννησης: 12 Φεβρουαρίου 1954

Περιοχή: Αθήνα, Χολαργός  

Ιδιότητα: Καλλιτέχνης, Ηθοποιός, Τραγουδοποιός, Ραδιοφωνικός Παραγωγός, διασκεδαστής, συγγραφέας
Συγκροτήματα: Μουσικές Ταξιαρχίες (1977-1986)
Έγγαμος με δύο παιδιά

Πέθανε: 13 Ιανουαρίου 2018 

Κορυφαίος Δίσκος: Κάγκελα Παντού

10.000Watt

https://www.youtube.com/watch?v=b0IF0Ijzj_8

Η KATYUSHA TOY ΚΚΕ 
Τζίμης Πανούσης / Γιάννης Αγγελάκας 
https://www.youtube.com/watch?v=OGMLYIst5fg        

Katyusha (song), a Russian wartime song about a girl longing for her beloved. During the Greek Civil War (1946–1949), Greek partisans who had also fought against the German invasion in 1941, wrote their version of "Katyusha" named "The hymn of EAM" ("Ο ύμνος του ΕΑΜ" τους στίχους στα ελληνικά έγραψε ο Βασίλης Ρώτας). This adaptation was recorded much later by Thanos Mikroutsikos and sung by Maria Dimitriadi and Jimmis Panousis wrote a new version.
 

"Αριστερά που δεν αντέχει τη κριτική και δεν διανοείται την αυτοκριτική είναι κατα φαντασίαν αριστερά" 

Γιάννης Αγγελάκας

Πάρε το Χαπάκι σου
https://www.youtube.com/watch?v=koo0_bag_h8
Από τον δίσκο "Μουσικές Ταξιαρχίες", του 1982.

Μαριώ: Η ιστορία μιας Ρεμπέτισσας

"Συγκινητική και βαθιά ανθρώπινη η Μαριώ θεωρείται από τις τελευταίες αυθεντικές εκπροσώπους ενός ύφους που αντλεί από την ανθρώπινη εμπειρία και αποφεύγει τις μιμήσεις και τους ψευδεπίγραφους νεωτερισμούς. Μια από τις εκφραστικότερες εκπροσώπους του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού, η Μαριώ βαφτίστηκε στη μουσική από τα δεκατρία της τραγουδώντας και παίζοντας ακορντεόν δίπλα στον μουσικό πατέρα της, Από τότε υπηρετεί με υποδειγματική συνέπεια και πάθος το τραγούδι δίπλα στους σημαντικότερους εκτελεστές του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού. Με βάση τη Θεσσαλονίκη έχει περιοδεύσει στις περισσότερες ελληνικές πόλεις, καθώς και την Ευρώπη, Σκανδιναβία και Αμερική. Πρωτοβγήκε στο πάλκο τραγουδώντας Δερβενιώτη και Βίρβο ενώ είχε και την τύχη να τραγουδήσει δίπλα στον Μάρκο Βαμβακάρη." mousikorama.gr/

Θέ μου μεγαλοδύναμε
https://www.youtube.com/watch?v=t26vaC_skmk
Αδέσποτο (Ρεμπέτικο)
Εκτέλεση: Μαριώ

Τουμπεκί < (τουρκ. tömbeki) λέγεται ο καπνός που χρησιμοποιούν στον αργιλέ. Στα καφενεία μέχρι τον μεσοπόλεμο ήταν διαδεδομένος ο αργιλές. Εκεί το τουμπεκί το έκοβε ο παρασκευαστής του, ο «ταμπής», σε πολύ μικρά κομμάτια. Ο βαθμός στον οποίο το «ψιλοέκοβε» φανέρωνε την τέχνη του, έτσι ώστε όσο πιο ψιλοκομμένο ήταν το τουμπεκί τόσο καλύτερη θεωρούνταν η ποιότητά του.

Υπάρχουν διάφορες ερμηνίες για την προέλευση της έκφρασης «κάνε τουμπεκί» που μεταφορικά σημαίνει σώπα, βούλωσ' το. Τον αργιλέ τον ετοίμαζαν οι «ταμπήδες» των καφενείων και επειδή αυτοί έπιαναν την κουβέντα και αργούσαν να τον προσφέρουν στον πελάτη, εκείνος με τη σειρά του φώναζε: «Κάνε τουμπεκί», δηλαδή σταμάτησε τις συζητήσεις και φτιάξε τον καπνό.
Η λέξη τουμπεκί ετυμολογικά θυμίζει την ισπανική λέξη tabacco που σημαίνει καπνός και έχει προέλευση από τη γλώσσα Taino της Καραϊβικής

Μαριώ -Μες τον πράσινο το μύλο
https://www.youtube.com/watch?v=OIWKY5QfUjw
Στίχοι-Μουσική: Μπάμπης Μαρκάκης
Πρώτη Εκτέλεση: Μπάμπης Μαρκάκης Φωνητικά: Κατερίνα Κάρολ
 

"Ο Πράσινος Μύλος ήταν υπαρκτό μαγαζί στις συνοικία Συκιές στη Θεσσαλονίκη.Οι Συκιές είναι ακριβώς έξω από το βυζαντινό κάστρο της πόλης και βορειότερα".   charitonas

"Τον  Πράσινο Μύλο τον έχει τραγουδίσει σε πρώτη εκτέλεση ο Μπάμπης Μαρκάκης...Και πολύ αργότερα η Μαριώ..Όπως έχει αλλάξει και την παρακάτω στροφή..Το Πρωτότυπο λέει ΣΤΟΥ ΜΑΡΚΑΚΗ ΔΥΟ ΠΕΝΙΕΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΑ ΜΠΟΥΖΟΥΚΙΑ"   Kyriakos Nik

Ευαγόρας Παλληκαρίδης

( 26 Φεβρουαρίου 1938 - 13 Μαρτίου 1957 )

"Από το σχολείο άρχισε να φαίνεται το συγγραφικό του ταλέντο, δημιουργεί τη σχολική εφημερίδα της τάξης του, την οποία γράφει σχεδόν ολόκληρη μόνος του. Πέρασε τις 6 τάξεις του Δημοτικού σχολείου με άριστα. Πάντα ο ίδιος, ντροπαλός, φιλότιμος, σοβαρός και ήρεμος. Η φυσική του εξυπνάδα τον κάνει να ξεχωρίζει γρήγορα. Το ύφος του ευγενικό, λεπτό, τονίζεται από τη ζωηρότητα της εφηβική ηλικίας και αφήνει στις μνήμες των συμμαθητών του και των άλλων που τον γνώρισαν, ανεξίτηλες εντυπώσεις. Η μανία του για τους στίχους ήταν μεγάλη. Δεν άφηνε τετράδιο ή περιθώριο βιβλίου που να μη το γεμίσει με στίχους. Συνολικά μας άφησε γύρω στα 500 ποιήματα και πολλές δεκάδες σελίδες πεζών και επιστολών. Τα ποιήματα του μπορούμε να τα ξεχωρίσουμε σε πατριωτικά, θρησκευτικά, εύθυμα–σατιρικά και ερωτικά. Σε αυτά τα τελευταία, που αποτελούν και το μεγαλύτερο μέρος της ποιητικής του παραγωγής ξεχωρίζει το αξεπέραστο "Θα πάρω μιαν ανήφορια".

Μαχητικός και ανυπόμονος, σε ηλικία 15 ετών κατεβάζει την Αγγλική σημαία απο τον ιστό του σχολείού του, με την έναρξη του αγώνα εγκαταλείπει τα μαθητικά θρανία και εντάσσεται σε αντάρτικες ομάδες της περιοχής του, συμμετέχει σε επιχειρήσεις δολιοφθοράς κατά κυβερνητικών κτηρίων, μεταφέρει οπλισμό στους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, συλλαμβάνεται και καταδικάζεται από τους Άγγλους εις θάνατον. Την επόμενη μέρα της καταδίκης του, οι μαθητές του Γυμνασίου Πάφου απείχαν από τα μαθήματά του σε ένδειξη διαμαρτυρίας και απέστειλαν τηλεγράφημα στον Χάρτινγκ, με το οποίο του ζητούσαν να του απονεμηθεί χάρη. Όλος ο κόσμος αρχίζει μια προσπάθεια να σώσει τον νεαρό μαθητή. Η Ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να αποτρέψει την εκτέλεσή του. Η Κυπριακή αδελφότητα Αθηνών ζητά προσωπική παρέμβαση του βασιλιά Παύλου. Η Βουλή των Ελλήνων στέλνει τηλεγραφήματα προς την Βουλή των Κοινοτήτων και τα Ηνωμένα Έθνη. Ο Αρχιεπίσκοπος Δωρόθεος, ο Χωρεπίσκοπος Σαλαμίνος Γεννάδιος, ο δήμαρχος Λευκωσίας κ. Δέρδης, 40 Εργατικοί Άγγλοι βουλευτές, συντεχνίες, ο Αρχιεπίσκοπος Νοτίου Αφρικής Νικόδημος, ο Αμερικανός Γερουσιαστής Fulton, απλοί πολίτες προσπαθούν να ματαιώσουν αυτή την εκτέλεση. Ο Χάρτινγκ όμως και η Αγγλική διπλωματία απορρίπτει την απονομή χάριτος.

Απαγχονίστηκε στις 14 Μαρτίου 1957, σε ηλικία 19 ετών. Ήταν ο νεαρότερος αλλά και ο τελευταίος αγωνιστής που ανέβηκε στο ικρίωμα της αγχόνης. Η εκτέλεση του Ευαγόρα προκάλεσε παγκόσμια κινητοποίηση και κατακραυγή κατά των Άγγλων. Η κατακραυγή αυτή απέτρεψε τον απαγχονισμό 26 άλλων αγωνιστών, που είχαν καταδικαστεί σε θάνατο.

Θα πάρω μιαν ανήφορια 
https://www.youtube.com/watch?v=-kDjQwgmENE

Στίχοι: Ευαγόρας Παλληκαρίδης
Μουσική: Μάριος Τόκας (Κώστας Κασσιανός)
Εκτέλεση: Θεόδωρος Βασιλικός

"Με την ελευθερία μαζί, μπορεί να βρει και μένα. 

Αν ζω, θα με βρει εκεί."

5/12/1955


"Μακάρι και εύχομαι να είμαι ο τελευταίος που απαγχονίζεται στην Κύπρο"

 "Για σένα, Κύπρος αθάνατη, Πατρίδα σκλαβωμένη, θα δώσω απ' το αίμα μου κάθε σταλαματιά... Για να σε δω ελεύθερη και χιλιοδοξασμένη δεν θα διστάσω, Κύπρος μου, να πέσω στη φωτιά"

Ηρώων Γη (Όλη η φύση κοιμάται)

https://www.youtube.com/wtch?v=eHAXRvZQscM

Στίχοι: Ευαγόρας Παλληκαρίδης   
Μουσική: Δημήτρης Λάγιος  Εκτέλεση: Γιώργος Νταλάρας

"Τι σήμερα, τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. Η ψυχή μας, αργά ή γρήγορα
θα πάει στον ουρανό. Μην απελπίζεστε.  

Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα.
Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε.
 Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του.
Τίποτα άλλο.".



Νίκος Ξυλούρης (1936-1980)

Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΙΛΟΞΕΝΕΙ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΞΥΛΟΥΡΗ 

"Γεννήθηκα στα Ανώγεια της Κρήτης. Είμαστε έξι αδέλφια, τρία κορίτσια και τρία αγόρια, αλλά ιδιαιτέρα αδυναμία έχω στην αδελφή μου την Ευρυδίκη. Λύρα αρχίνησα να παίζω στα δώδεκα μου χρόνια. Λύρα έπαιζε ο παππούς μου, ο Καραμουζαντώνης, εγώ δεν τον έφτασα, αλλά ήτανε λέει ο καλύτερος λυράρης την εποχή εκείνη στην Κρήτη. Δεν ξέρω αν πήραμε απο ΄κεί. Πάντως δεν τον γνώρισα. Στο επάγγελμα μπήκα στα δεκαπέντε μου χρόνια, θυμάμαι στα Ανώγεια στο χωριό μου στους γάμους που ηρχόταν και πολιτικοί όπως ο Βενιζέλος ήτανε πάντα στο χωριό ο Σοφοκλής ο  μακαρτίτης.  Έχω ένα ξάδελφο το Γιώργη τον Ξυλούρη ή Μάγκα που τον έχουμε ονομάσει και έμαθε λαούτο και πηγαίναμε μαζί  Βέβαια η ζωή μου άλλαξε, τότε ήμουν στο χωριό μου, τώρα είμαι σε πόλις, αλλά στο βάθος η ζωή μου δεν έχει αλλάξει καθόλου, όπως τότε, όπως τότε ήμουν ένα με τους ανθρώπους του χωριού μου έτσι αισθανομαι και τωρα ένα με τους ανθρώπους της πόλης." 

Το 1971 ξεκίνησε τις κοινές του εμφανίσεις με το Γιάννη Μαρκόπουλο στη μπουάτ "Λήδρα" και η φωνή του γίνεται σύμβολο αντίστασης. Συνεργάστηκε στενά, εκείνα τα χρόνια, με τον Θρακιώτη τραγουδοποιό Θανάση Γκαϊφύλλια στις μπουάτ της Πλάκας και σε συναυλίες σε όλη την Ελλάδα. Το καλοκαίρι του 1973 τραγούδησε στο θεατρικό έργο «Το μεγάλο μας τσίρκο» με πρωταγωνιστές τον Κώστα Καζάκο και τη Τζένη Καρέζη στο θέατρο "Αθήναιον".

Ήτανε μια φορά
https://www.youtube.com/watch?v=m8HJ7o5WV0w

Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος                    

Στίχοι: Κώστας Φέρρης
Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Ξυλούρης 

"Μύθος της Κρήτης για τα τραγούδια που είπε, για την καθαρή και βροντερή φωνή του, για τον τρόπο που έζησε και για τον τρόπο που πέθανε "

Η μπαλάντα του κυρ Μέντιου
https://www.youtube.com/watch?v=iAS4yKki5R0
Ποίηση: Κώστας Βάρναλης 
Μελοποίηση Λούκας Θάνος

 

Ο Νίκος στην ακμή της καριέρας του αντιλήφθηκε ότι έχει καρκίνο. Μετά από μεγάλο αγώνα, πολλαπλές εγχειρήσεις και αρκετή ταλαιπωρία έχασε τη μάχη στο Νοσοκομείο Πειραιώς στις 8 Φεβρουαρίου 1980 σε ηλικία μόλις 43 χρονών. Όλη η Κρήτη,ολόκληρη η Ελλάδα θρήνισε τον χαμό του γιατι με τη φωνή και το ήθος του σημάδεψε τα χρόνια της χούντας, την αντίσταση σε αυτήν, αλλά και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης.

Μαντινάδα για τον Νίκο Ξυλούρη

 Φλεβάρη μήνα εις τσι οχτώ, κι απ'του Θεού το βόλι,
αφήνω πίσω το χωριό, αφήνω και την πόλη.

Αφήνω πίσω μουσικές, και λύρα και λαγούτο,
αφήνω πίσω μου χαρές, κι ούλο τον κόσμο ετούτο.

Κύρη μου χαμογέλασε, μανούλα μου στολίσου,
στην πύλη ήρθα και στέκομαι, όξω του παραδείσου